Samorząd Notarialny

Współczesny notariat to instytucja zapewniająca bezpieczeństwo obrotu prawnego oraz jego zgodność z obowiązującym prawem (często opisywany jako trzecia, zaufana strona transakcji). Notariaty w Europie różnią się między sobą sposobem funkcjonowania, rodzajem czynności dokonywanych przez notariuszy oraz zakresem odpowiedzialności. We wszystkich jednak krajach notariat ma swoje znaczące miejsce w systemie organów ochrony prawnej, ugruntowane w większości przypadków wielowiekową tradycją, a funkcjonowanie wielu państw bez notariatu jest trudne do wyobrażenia. 

Działalność notariuszy oraz samorządu notarialnego w Polsce reguluje ustawa z dnia 14 lutego 1991 roku Prawo o notariacie (tekst jednolity Dz.U.08.189.1158 z zm.). Ustrój notariatu w Polsce jest podobny do ustroju notariatu w innych krajach prawa łacińskiego. Ustrojowe zasady działania samorządu notarialnego wynikają z art. 17 ust.1 Konstytucji RP - zgodnie z tym artykułem samorząd zawodowy, reprezentujący osoby wykonujące zawód zaufania publicznego, sprawuje pieczę nad należytym wykonywaniem tego zawodu w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. 

Notariusze tworzą samorząd notarialny. Obejmuje on Krajową Radę Notarialną oraz 11 izb notarialnych. Przynależność notariuszy do samorządu jest obowiązkowa. 

Nadzór nad działalnością notariuszy i organami samorządu notarialnego sprawuje Minister Sprawiedliwości osobiście, za pośrednictwem prezesów sądów apelacyjnych lub sądów wojewódzkich albo przez wyznaczone osoby. Nadzór nad notariuszami na obszarze właściwości izby notarialnej wykonuje również rada izby przez swoich członków lub przez wyznaczonych w tym celu notariuszy niebędących członkami rady albo emerytowanych notariuszy.

Wybrane akty prawne regulujące działalność notariuszy oraz samorządu notarialnego:

• ustawa Prawo o notariacie
• rozporządzenie w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej
• zmiana rozporządzenia w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej